İnhalasyon yoluyla kullanılan ve “uçucu maddeler” veya “çözücüler” diye de adlandırılan inhalan maddeler, alifatik veya aromatik hidrokarbon yapısındaki, gazyağı, yapıştırıcılar, boya tineri ve sprey boyalar, daha az kullanılan halojen hidrokarbon yapısındaki temizleyiciler, daktilo düzeltme sıvısı ve çeşitli esterleri, ketonları ve glikolleri içeren diğer uçucu bileşikleridir.
Uçucu maddeler, genellikle tek tek saf maddeler olmayıp, psikoaktif etkileri olan birçok maddenin bir karışımı olan bileşik maddelerdir. Çoğunlukla intoksikasyon veya bağımlılık yapan esas maddenin tesbiti zordur. Eğer saf bir maddenin kullanıldığına dair bilgi yoksa bozukluğun genel bir isim olan “uçucu” terimi ile adlandırılması daha doğru olur.
*Koklandıktan hemen sonraki belirtiler; bulantı, öksürme, aksırma, burun akması, yorgunluk, bitkinlik, koordinasyon yokluğu, iştahsızlıktır.
*Sprey şeklinde koklananlar kalp ve solunum hızını azaltır, uzun süreli kullanım beyni ve karaciğeri tahrip eder, düşünme ve muhakeme yeteneği bozulur.
*Uçucuyu derinden veya kısa sürede çok miktarda koklama büyük saldırganlık, şaşkınlık ve nerede olduğunu bilememe durumunu yaratır, bilinç kaybı ve ölüm meydana gelebilir. Yüksek konsantrasyonu boğulmaya neden olur, çünkü akciğerde oksijenle yer değiştirir veya merkezi sinir sisteminde solunum merkezini baskılar.
*Uzun süreli kullanım kilo kaybı, bitkinlik, adale yorgunluğu ve kanda elektrolit dengesizliği yapar. Devamlı kullanım sinir sistemini tahrip eder.
Ayaktan uçucu madde kullanımı tedavisi uçucu alışkanlığı giderek gelişmekte olan ve yatış gerektirecek şikayetleri olmayanlarda uygulanmaktadır. Ayaktan bağımlılık tedavisi ilk olarak haftada 3 görüşme olup 1 aylık süreyi kapsamaktadır. Arındırma programı gerekmeyen hastalar doğrudan ayaktan tedavi programına alınabilmektedir. Arındırma tedavisinden sonra uygulanabileceği gibi arındırma tedavisi gerekmeyen hastalarda doğrudan tıbbi tedavi ve psikolojik destek programına geçilebilmektedir. Ayaktan tedavide bireysel terapi, grup terapisi, aile terapisi ve ilaç tedavilerinin yanı sıra diğer psikososyal destek programları uygulanmaktadır. Aileler ile de programda görüşmeler yapılarak ailelere de bilgilendirme yapılmakta ve destek verilmektedir. Eğer 1 aylık tedavi yeterli değilse program ihtiyaca ve isteğe göre uzatılabilmektedir. Ayaktan tedavi programında başarısız olan hastalar yatılı tedavi programına katılmaları sağlanmaktadır.
Pembe Köşk Psikiyatri Hastanesi’nde uçucu madde bağımlıları, yoğun bir psikolojik rehabilitasyon programı ve ilaç tedavisi gereken veya ayaktan tedavide başarılı olamayanlarda yatılı tedavi programları uygulanmaktadır.
En az 21 günlük yatılı tedavi programı boyunca uzman kontrolü altında ilaç tedavisi ile hastanın tedaviye olan motivasyonu sağlanmakta olup, bunun yanında hasta günlük yoğun bir tedavi programına tabi tutulmaktadır. Tedavi boyunca psikolojik sorunları çözmeye yönelik bir psikolog eşliğinde hasta ile birebir psikolojik görüşmeler yapılmakta olup, madde tedavisi yanında günlük tıbbi tedaviler merkezimizde tıp doktoru tarafından yürütülmekte ve hastalar 24 saat tıbbi kontrol altında bulunmaktadır.
Psikolojik görüşmelerin içeriğini madde kullanım öyküsü, madde etkileri, kendini değerlendirme, bağımlılık, yüksek riskli durumlar, madde kullanma arzusu ve dürtüsüyle başa çıkma, ısrarlara karşı koyabilmek, madde ile ilgili düşüncelerle başa çıkmak, öfke ile başa çıkmak ve karar verme gibi konular oluşturmaktadır.
Eğer hasta istediği takdirde uzun süre tedavi merkezinde kalarak psikolojik tedavi ve rehabilitasyon programlarından yararlanabilmektedir.
21 günlük ilk arındırma tedavi periyodu sonrasında uygun hastalar rehabilitasyon programına alınmaktadır. Rehabilitasyon ve psikososyal destek programları En azı 1 ay olmak üzere 2ay, 3 ay ve 6 aya kadar uzayan programlar halinde yapılmaktadır. Genellikle hastaların en az 3 ay tedavi merkezinde kalması tercih edilen bir uygulamadır.
Yatılı tedavi programında hastalar günlük olarak psikiyatrik görüşmeye, bireysel psikolojik terapiye, grup terapisine, iş uğraş terapisine, yaşam beceri eğitimlerine, yürüyüş, spor ve Spa gibi etkinliklere, yoga’ya ve sinema izleme etkinliklerine katılmaktadırlar. Tüm bu tedavi ve rehabilitasyon programı etkinlikleri yanında aileler de görüşmeler yapılmaktadır. Her hastanın gün boyunca bir psikiyatrik görüşmesi, 3 farklı psikolog ile bireysel ve grup terapisi, yaşam beceri eğitimi için bir psikolojik danışma görüşmesi, tıbbi sorunlar için tıp doktoru kontrolü, spor, yürüyüş, Spa ve yoga programları için uzmanlar eşliğinde etkinlik programları bulunmaktadır. Bu uygulamalar hastaya 24 saat doktor ve hemşire kontrolü altında yapılmaktadır.
08:30-09.00 Güne başlangıç ve hazırlık
09.00-10.00 Kahvaltı
10.00-11.00 Günaydın Grup Toplantısı
11.00-11.30 Kahve Molası-Dinlenme Saati
11.30-12.30 Eğitim Saati (yaşam becerileri eğitimi)
12.30-13.30 Öğle Yemeği
13.30-15.00 İş-Uğraş Terapisi
15.00-16.00 Bireysel Psikolojik Görüşme
15.00-17.00 Psikiyatrik Görüşme
17:00-18.00 Spor (yürüyüş, yüzme vs.), Spa.
18.00-19.00 Akşam Yemeği
20.00-22:30 Sinema Saati
Bu program ve psikolojik görüşmelere ek olarak aile terapileri de yapılmaktadır.